VERHAAL

[kʌu̯ ɪn junifɔɹm] is een multidisciplinair opera-project. Muziek, theater, modedesign en beeldende kunst komen samen om een nieuwe wereld te creëren. In deze wereld leven mensen, die ons aan ons zelf doen denken, maar wij kunnen hun taal niet verstaan en begrijpen hun acties niet. Wij moeten van begin af aan accepteren dat wij niet kunnen "begrijpen" en in plaats daarvan moeten "beleven". Aan het begin nemen wij vanuit het donker elektronische klanken waar, die de ingang naar een onbekende wereld aankondigen. Wij zien hoe de drie figuren – allemaal verschillend van karakter en dus ook van verschijning en expressie, maar verder gelijk wat hun positie in deze wereld aangaat – hun huis laten branden, maar dit lijkt niet verder opmerkelijk. In deze omgeving van laaiende vlammen wordt na elkaar iedereen van hun geconfronteerd met zijn eigen fataal lot – meegedeeld door een anders-achtige persoon zonder emotie – en probeert daaraan te ontsnappen. Figuur 1 blijkt last van de consequenties van het vuur te hebben en probeert daar tegen te werken. Figuur 2 wordt met een dilemma geconfronteerd waarvan zij geen uitgang weet. Alleen figuur 3 blijkt zich van begin af aan van haar lot en haar poging om daaraan te ontsnappen bewust te zijn. En ineens worden wij uit deze omgeving weggehaald en bevinden ons in een diffuse demi-monde, waarin ons een vreemde persoon – in woorden die wij kunnen verstaan! – verteld dat zij de mensen en hun streven niet begrijpen kan. Dan neemt zij plaats en wij zijn midden in een zangwedstrijd, waar figuur 3 een eigen versie van een Puccini-aria zingt. Zij blijkt succesvol en iedereen juicht haar toe en meteen zijn wij weer terug in het huis van de drie figuren, waar de andere twee wanhopig worden vanwege hun lot. Eerst vindt figuur 2 een radicale uitweg uit haar dilemma. Dan wordt door de persoon zonder emotie van het begin, die als een assistent van het lot verschijnt, aan figuur 1 verteld dat zij door haar pogingen om aan haar lot te ontsnappen dit echter nog heeft versnelt. Alle verdwijnen samen en ten slotte valt het huis ten prooi aan de vlammen nadat het verrassenderwijs toch langer heeft bestaan dan zijn bewoners. Maar nu heeft ook de laatste statische weerstand geen zin meer en net zo onvermijdelijk als vermeende alle andere gebeurtenissen stoort het huis in elkaar. In de smeulende resten en de sintels van het stervende vuur verschijnt alleen gelaten figuur 3. Zij kijkt radeloos om zich heen, probeert te spreken maar produceert geen geluid. Alleen een verloren fluit herinnert door stukjes uit haar aria nog aan haar vervaagde levendigheid.



MUZIEK

De muziek structureert en symboliseert veel referenties in deze opera. De puur elektronische klanken van het begin en de elektro-akoestische klanken aan het einde maken de in- en uitgang van deze wereld duidelijk. Tegelijk zijn de processen van de verschillende klanken in de ouverture een parabel voor het lot van de drie figuren. De hele ontwikkeling van de muziek is geïnspireerd door de ontwikkeling van een vuur in die zin dat ze in het begin langzaam uit kleine losse motieven samengroeit, dicht bij het einde in een vuurzee uitbarst en eindelijk zacht wegsterft. Elke van de drie figuren heeft een eigen musical proces en daarmee verbonden een eigen instrumentatie, die aan de ene kant haar karakter en aan de andere kant haar persoonlijk lot symboliseren. De muziek commenteert vaak de gebeurtenissen door bijvoorbeeld de situatie, waarin twee figuren niet de wanhoop van de derde kunnen begrijpen, door een enkele instrument te laten begeleiden. Of door het dilemma zonder uitweg van een andere figuur met een sarcastisch referentie naar de Bob Dylan-nummer "Don't think twice, it's alright" ("Maak je geen zorgen, alles is goed") te commenteren. In de wereld van deze gebeurtenissen staat zang voor het leven en daardoor wordt duidelijk dat de twee sprekende personen geen levende menselijke wezens zijn. De drie figuren doorlopen in hun laatste moment telkens een ontwikkeling van zang via sprechgesang naar spreken, die het verdwijnen van leven symboliseert.



IDEE

De wereld van deze gebeurtenissen is een wereld vol van determinatie. Zij lijkt absurd maar zij komt in gelijke delen uit realiteit en fictie voort en geeft en complex samenhangend geheel weer. Dit geheel is een multidimensionale wereld en heeft voor een geschikte weergave multidisciplinaire middelen nodig, die hier met gelijke waardigheid bij elkaar staan en op elkaar inwerken. Het ad libitum van de musici is bijvoorbeeld een element van noodzakelijke vrijheid voor de interactie met elementen van de andere disciplines. De figuren in deze wereld zijn met omstandigheden geconfronteerd waarvan zij de onvermijdelijkheid niet in het minst ter discussie stellen wat, paradoxaal genoeg, de consequenties die zij trekken in hun surrealistische omgeving logisch maakt. Elk individueel lot staat hier slechts voor een facet van het collectieve lot in een zelfgeschapen vijandige habitat. De uitwegen, die de figuren telkens uit hun persoonlijke dilemma's zoeken, zijn, ongeacht of hun pogingen succesvol zijn of niet, geen verlossing. Het feit dat we de taal van de figuren niet kunnen begrijpen, is geen beperking in beleven van hun lot, maar benadrukt het punt dat we hun acties irrationeel vinden. Daardoor dat we een ander niveau van begrijpen moeten accepteren, zijn we – door de rijke akoestische en visuele verbeeldingen door de verschillende disciplines en hun interactie, die essentieel voor het beleven van deze vreemde wereld is – in staat, zonder de afstand van rationaliteit, de situaties van de figuren mee te beleven en ze daardoor – bijna zo paradox als de situaties van de figuren zelf – beter te begrijpen.